κονγκλάβιο

Ονομασία της συνέλευσης των καρδιναλίων στη Δυτ. Καθολική Εκκλησία, που συγκαλείται για να εκλέξει νέο πάπα· κ. ονομάζεται επίσης ο τόπος όπου γίνεται η εκλογή. Η ονομασία προέρχεται από τις λατινικές λέξεις cum clave (= κλειδωμένος). Η καθιέρωση του θεσμού του κ. τοποθετείται χρονολογικά περίπου το 1216, όταν οι καρδινάλιοι που είχαν συγκεντρωθεί στην Περούτζια δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν ως προς το πρόσωπο που θα εξέλεγαν, οπότε οι κάτοικοι της πόλης τούς κλείδωσαν στην αίθουσα της συνέλευσης για να τους εξαναγκάσουν στη λήψη κάποιας απόφασης. Ανάλογο επεισόδιο σημειώθηκε και στο Βιτέρμπο, το 1271. Ο πάπας που είχε εκλεγεί –ο Γρηγόριος Ι’– υπαγόρευσε στη σύνοδο της Λιόν (1274) τους νόμους οι οποίοι θα ρύθμιζαν εφεξής τα θέματα που αφορούσαν την παπική εκλογή (έγιναν αργότερα ορισμένες τροποποιήσεις). Σήμερα οι καρδινάλιοι συνέρχονται σε κ., δέκα έως δεκαοκτώ ημέρες μετά τον θάνατο του πάπα. Το κ. πρέπει να συνέλθει στη Ρώμη και οι καρδινάλιοι υποχρεούνται να συνοδεύονται μόνο από δύο γραμματείς (κονγκλαβιστές). Κάθε επαφή με τον έξω κόσμο απαγορεύεται αυστηρά· καρδινάλιοι και γραμματείς οφείλουν να τηρούν απόλυτη μυστικότητα για τα συμβαίνοντα στο κ. Η ψηφοφορία διεξάγεται στην Καπέλα Σιξτίνα. Σύμφωνα με τους κανονισμούς τα ψηφοδέλτια επιβάλλεται να καούν και ο καπνός, ο οποίος πρέπει να είναι ορατός από την πλατεία του Αγίου Πέτρου, να προαναγγείλει το αποτέλεσμα της εκλογής. Στην περίπτωση που επιτευχθεί η προβλεπόμενη πλειονοψηφία –των δύο τρίτων των ψήφων– ο καπνός αναδύεται λευκός, ενώ στην αντίθετη περίπτωση, μαύρος (ανακατεύουν υγρό άχυρο με τα ψηφοδέλτια).